Mianem tym określa się banki, które wykonują czynności bankowe nie należące do zadań centralnego banku państwa. Banki operacyjne mają charakter uniwersalny bądź też charakter banków specjalnych (ze względu na branże, terytorium, terminy kredytowania itd.). Wśród banków operacyjnych są więc tzw. banki komercyjne (handlowe), jak i banki inwestycyjne, banki oszczędnościowe, banki giełdowe itd.
Do 1989 r. struktura bankowości w Polsce była bardzo uboga, gdy idzie o banki operacyjne. Monopol NBP sprawił bowiem, że inne banki pełniły rolę banków branżowych lub specjalnych. Zakres ich działania był ustalony w sposób władczy przez państwo lub przez NBP. Po 1989 r. sytuacja ta zaczyna ulegać zmianie.
Z działów NBP utworzono 9 odrębnych banków państwowych, które następnie przekształcono w jednoosobowe spółki akcyjne Skarbu Państwa (Dz. U. z 1991 r. Nr 45, poz- 196). W dalszej perspektywie projektuje się częściową prywatyzację tych banków. Przewodzą one obecnie grupie banków komercyjnych o charakterze uniwersalnym.
Inne banki państwowe mają charakter specjalny. Należą do nich: Bank Gospodarstwa Krajowego, który powstał w 1924 r. jako jeden z ważnych elementów inwerwencjonizmu państwowego. Po II wojnie światowej bank ten był w stanie likwidacji, lecz w 1989 r. wznowił działalność.
Jeszcze dłuższą historię ma Bank Handlowy w Warszawie S.A., który został założony w 1870 r. W okresie II Rzeczypospolitej był to jeden z ważniejszych banków polskich o rozległych powiązaniach międzynarodowych.
Leave a reply