Podmioty i przebieg postępowania podatkowego

W postępowaniu podatkowym występują różne podmioty. Prowadzi postę-powanie organ podatkowy lub inny organ, który wykonuje funkcje organu podat-kowego. Przepisy prawne określają właściwość rzeczową, miejscową, czasową i instancyjną organów podatkowych, o czym była mowa wcześniej. Przewidują także (przepisy k.p.a.) instytucję wyłączenia pracownika oraz organu (art. 24-27ak.p.a.).

Drugą grupę podmiotów postępowania podatkowego tworzą: 1) podmioty mające interes prawny lub obowiązek albo żądające czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek są to więc strony w rozumieniu art. 28 k.p.a., które mają interes indywidualny do występowania w postępowaniu podatkowym

2)podmioty występujące w interesie społecznym w postępowaniu (prokurator, organizacje społeczne) 3) podmioty mające jedynie interes faktyczny w postępowaniu (świadkowie, biegli).

Nie ma wątpliwości co do tego, że stroną jest zawsze podatnik, chociaż może nią być również płatnik, gdy organ podatkowy uzna, iż nie wywiązał się on ze swych obowiązków podatkowych. Nie są stronami osoby odpowiedzialne prawnie za zobowiązania podatkowe podatnika, dopóki postępowanie podatkowe było prowa-dzone wobec podatnika. Zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych stron ocenia się w postępowaniu podatkowym według przepisów k.c., przy czym co do zasady strona może występować również przez swego pełnomocnika.

Postępowanie podatkowe obejmuje: wszczęcie postępowania (art. 61 k.p.a.) oraz postępowanie wyjaśniające i dowodowe (art. 75-88 k.p.a.) łącznie z rozprawą (art. 89-98 k.p.a.). Postępowanie podatkowe może być zawieszone w przypadku, gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji zależy od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez właściwy organ lub sąd (art. 97 § 1 pkt 4 k.p.a.).

Postępowanie podatkowe jest zakończone rozstrzygnięciem mającym formę decyzji w rozumieniu art. 104 § 2 k.p.a. Musi ona odpowiadać wymogom określonym w art. 107 k.p.a. Natomiast rozstrzygnięcia o charakterze incydentalnym, które nie rozstrzygają o istocie sprawy, mają postać postanowień (art. 123-126 k.p.a.). Przepisy szczególne zawarte w k.p.a. oraz w innych aktach nie wykluczają możliwości zawarcia ugody w sprawie podatkowej (art. 114-122 k.p.a.).

Do postępowania podatkowego stosują się w pełni przepisy działu I i II k.p.a., przy czym – jak wspomniano wyżej – niektóre z nich są zastąpione przepisami szczególnymi, zawartymi w dziale III k.p.a.