Relacje Prawne

W stosunku do poprzednio obowiązujących regulacji prawnych z zestawu czynności bankowych słusznie usunięto czynności centralnego banku państwa (emisja pieniądza gotówkowego, wydawanie zezwoleń dewizowych).

Zasadą jest, że wykonywanie czynności bankowych należy do banków. Są one uprawnione w zakresie ustalonym w ich statutach. Są jednak dwa wyjątki. Jeden polega na tym, że banki mogą na zlecenie innych banków wykonywać określone czynności bankowe należące do zakresu działania banków zlecających. Jest oczywistym, że wchodzi wówczas w grę odpowiedzialność prawna wynikająca z umowy zlecenia. Drugi wyjątek dotyczy natomiast możliwości wykonywania czynności bankowych także przez jednostki organizacyjne nie będące bankami, jeżeli zostały do tego uprawnione na podstawie ustawy. Wyjątek ten nie przeczy jednak regule, że jednostki wykonujące czynności bankowe są bankami. Prezes NBP w porozumieniu z Ministrem Finansów może udzielić spółce prawa handlowego zezwolenia na wykonywanie niektórych czynności bankowych, jednakże z wyłączeniem przyjmowania wkładów oszczędnościowych i lokat terminowych, emitowania papierów wartościowych i wydawania gwarancji bankowych.

W odniesieniu do różnych okoliczności czasu i miejsca (na co niestety nie zwraca się uwagi w dyskusjach naukowych) dla określenia charakteru prawnego banku wskazywano, iż jest on: instytucją, przedsiębiorstwem, zakładem świadczącym usługi, organem państwowym, organem finansowym, organem zarządzania gospodarką narodową itd. Nie wydaje się, aby poszukiwania na tej płaszczyźnie mogły okazać się owocne.