Obrotem dewizowym jest zawarcie umowy lub dokonanie innej czynności prawnej prowadzącej do uzyskania tytułu własności wartości dewizowych albo do przeniesienia zobowiązania lub wierzytelności, których przedmiotem sa wartości dewizowe, a także wywóz za granicę lub przywóz z zagranicy tych wartości – zob. R. Pyzel, Reglamentacja dewizowa, Warszawa 1991, s. 13.
Należy tu zaznaczyć, że za obrót dewizowy przepisy uznają nie tylko zawarcie umowy ostatecznej, lecz także zawarcie umowy przedwstępnej, ofertę zawarcia umowy a nawet czynności polegające na zaproszeniu do rozpoczęcia rokowań. Ta interpretacja ma kapitalne znaczenie m.in. dla ustalania odpowiedzialności za naruszenie prawa dewizowego (popełnienia przestępstwa lub wykroczenia dewizowego).
Natomiast nie mamy do czynienia z obrotem dewizowym, jeśli przedmiotem obrotu nie są wartości dewizowe. Oznacza to, że wypłata w kraju osobie zagranicznej określonej sumy w złotych polskich nie jest obrotem dewizowym, i nie podlega w ogóle prawu dewizowemu.
Specjalne uprawnienia w zakresie obrotu dewizowego posiadają banki dewizowe. Zaliczamy do nich te banki, które uzyskały od Przesa Narodowego Banku Polskiego, działającego w porozumieniu z Ministrem Finansów upoważnienie do dokonania czynności, zstrzeżonych dla banków dewizowych.
Zakres wspomnianych czynności jest następujący: wyłączne prawo skupowania od osób krajowych walut obcych, podlegających obowiązkowi odsprzedaży obowiązek odsprzedaży skupionych od osób krajowych walut obcych Narodowemu Bankowi Polskiemu prawo zakupu walut wymienialnych obowiązek sprzedaży walut wymienialnych osobom krajowym w celu wykonania przez te osoby zobowiązań w tych walutach wobec zagranicy wyłączne prawo wykonywania zleceń osób kraj owych dotyczących dokonywania płatności za granicą i pobierania należności z zagranicy z tytułu obrotu towarami i usługami z zagranicą.
W związku z licznymi uprawnieniami NBP w zakresie gospodarki dewizowej państwa można postawić pytanie, czy bank ten posiada także status banku dewizowego? Pomimo, że NBP wykonuje niektóre kompetencje banków dewizowych należy go uznać – w świetle obowiązujących przepisów – za organ dewizowy, posiadajacy określone uprawnienia władcze i nadzorcze wobec banków dewizowych. Formalnie ma on jednak status banku dewizowego (zob. E. Ruśkowski, Komentarz do prawa dewizowego, Warszawa 1994).
Leave a reply