W sumie udziały w podatkach państwowych, subwencje i dochody własne powinny zapewnić równowagę finansową gmin w skali globalnej. Stąd ewentualne zmiany poziomu udziałów gmin w podatkach państwowych muszą pociągnąć za sobą automatyczne korekty kwot subwencji. Stąd przy obowiązujących systemie równoważenia budżetów gmin ze środków budżetów państwa, poziom udziału samorządu terytorialnego w podatkach państwowych jest i musi być wynikiem kompromisu między biednymi i bogatymi, rozwiniętymi i zacofanymi. (Zob. przekonywujące wyjaśnienia na ten temat w pracy: W. Misiąg, E. Suchocka-Roguska, S. Tymiński, Polski system budżetowy, Warszawa 1992, s. 121-122 oraz 124 i nast.).
Należy dodatkowo zauważyć, że w samym sposobie obliczania należnych gminie wpływów z tytułu 15 % udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych ukryty był mechanizm redystrybucji środków między gminami biednymi i bogatymi. Do 1994 r. obowiązywała bowiem formuła, polegająca na obliczaniu udziałów w tym podatku wszystkich gmin z całego województwa, a następnie rozdzieleniu tych dochodów proporcjonalnie do liczby mieszkańców danej gminy. Oznaczało to przesuwanie dochodów z gmin bogatych, gdzie istnieje duża ilość podatników podatku dochodowego od osób fizycznych, na rzecz gmin biednych, przeważnie typowo rolniczych. Według przepisów ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. zasada ta będzie stopniowo zmieniana i od 1 stycznia 1996 r. zastąpiona zostanie formułą, iż „udziały gmin we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych ustala się mnożąc ogólną kwotę wpływów z tego podatku przez wskaźnik 0,15 i wskaźnik równy udziałowi wpływów w roku poprzedzającym rok bazowy z podatku dochodowego od osób fizycznych zamieszkałych na terenie gminy we wpływach z tego podatku w tym samym roku”.
Aby uniknąć powtórzeń, nie będziemy w tym miejscu omawiać konstrukcji poszczególnych dochodów podatkowych gmin. Są one przedstawione dokładniej w cz. V podręcznika.
Leave a reply