Pojęcie i źródła prawa obiegu pieniężnego
Pojęcie obiegu pieniężnego jest rozumiane bądź jako ruch środków pieniężnych, bądź jako wielkość mas środków pieniężnych. Obieg pieniędzy składa się z obiegu gotówkowego oraz z obiegu bezgotówkowego. Obiegiem gotówkowym jest obieg pieniężny, w którym uczestniczące w nim podmioty posługują się znakami pieniężnymi w ich fizycznej postaci (gotówka). Obiegiem bezgotówkowym jest obieg pieniężny, w którym uczestniczące w nim podmioty posługują się zapisami na rachunkach bankowych, zmniejszającymi stan rachunku jednego podmiotu przy jednoczesnym zwiększeniu stanu rachunku innego podmiotu.
Na prawo obiegu pieniężnego składają się unormowania dotyczące emisji pieniądza (zwłaszcza pieniądza bankowego) i regulowania obiegu pieniężnego, poprzez planowanie, stosowanie określonych form prawnych rozliczeń pieniężnych, a także organizację rynku pieniężnego. Są to zagadnienia, które przenikają się wzajemnie z regulacjami prawa ustroju pieniężnego oraz z prawem dewizowym i prawem bankowym. Dlatego też wyodrębnienie pojęcia prawa obiegu pieniężnego trzeba traktować bardzo umownie, wiążąc jego zasadniczość głównie z potrzebami dydaktycznymi.
Zagadnienia obiegu pieniężnego znajdują swe unormowanie prawne w tych samych źródłach prawa, które dotyczą prawa ustroju pieniężnego. Co więcej, są to unormowania w większym stopniu dotyczący pewnej techniki planowania i regu-lowania obrotu pieniężnego. Stąd też często są zawarte w aktach niższego rzędu. W warunkach gospodarki rynkowej odpadła zresztą w poważnym stopniu potrzeba prawnego regulowania tych zagadnień, ponieważ rynek pieniężny funkcjonuje
według pewnych reguł ekonomicznych, które najczęściej nie wymagają wsparcia w postaci norm prawnych. Ochronie prawnej podlega natomiast sam rynek pieniężny i mechanizm jego funkcjonowania. Na podstawowe akty prawne z tej dziedziny wskazujemy niżej, przy omawianiu konkretnych zagadnień.
Leave a reply