– jednostka pieniężna,
– suma pieniężna,
– znak pieniężny.
– jako pieniądz gotówkowy,
– jako pieniądz bezgotówkowy.
Z punktu widzenia tworzenia pieniądza występują istotne różnice między istniejącymi postaciami pieniądza. Znacznie mniej wątpliwości dotyczy pieniądza gotówkowego. Na jego pojęcie składa się bowiem jednostka pieniężna oraz znak pieniężny. Z punktu widzenia zdolności płatniczej występują natomiast:
– rzeczywiste obiegowe znaki pieniężne,
– znaki pieniężne wycofane z obiegu lub jeszcze do obiegu nie wprowadzone,
– znaki pieniężne pozorne.
Prawnym środkiem płatniczym na obszarze danego państwa są jedynie rzeczywiste obiegowe środki pieniężne. Nie spełniają tej funkcji znaki pieniężne pozorne, którymi są np. monety pamiątkowe, sprzedawane na ogół po cenie wyższej od ich wartości nominalnej.
Wiele kontrowersji wywołuje charakter prawny pieniądza bezgotów-kowego, zwłaszcza zaś pieniądza w postaci kredytu bankowego. Jedni autorzy uznają go za surogat znaku pieniężnego (np. Z. Fedorowicz, Podstawy teorii pieniądza w gospodarce socjalistycznej, Warszawa 1975, s. 128). Inni twierdzą, że sumy pieniężne postawione do dyspozycji kredytobiorcy istnieją przy pieniądzu bezgotówkowym całkowicie w oderwaniu od znaków pieniężnych (np. Z. Żabiński, Cywilistyczne problemy nowego prawa bankowego, „Krakowskie Studia Prawnicze” 1985, t. XVIII, s. 149). Problem ten wiąże się ze sposobami księgowania kredytów w banku emisyjnym. Istnieje bowiem osobne konto udzielonego kredytu oraz możliwości księgowania wprost na rachunku rozliczeniowym klienta w miarę wykorzystywania udzielonego kredytu. Do istoty znaku pieniężnego należy możność przenoszenia jego posiadania na drugą osobę w toku dokonywania zapłaty, podczas gdy z zapisem bankowym na koncie, a nawet z kontem bankowym jako takim, nie da się tego dokonać.
Leave a reply