Funkcja pieniądza

Funkcja pieniądza jako środka płatniczego rodzi się z prostej wymiany towarów. Pieniądz może wystąpić w tej funkcji wtedy, gdy w akcie kupna-sprze- daży obie strony uzgadniają, iż zaplata za sprzedaż towaru nastąpi nie natychmiast po przekazaniu towarów, ale po upływie ustalonego terminu. Umowa taka oznacza, że stosunek kupna-sprzedaży zmienia się w stosunek kredytowy. Sprzedawca staje się wierzycielem, a nabywca-dłużnikiem. Pieniądz, który występuje w momencie likwidacji długu nie odgrywa już roli środka cyrkulacji, spełnia natomiast teraz funkcję środka płatniczego.

Pieniądz pełni funkcję środka płatniczego nie tylko w przypadku kredytowych transakcji kupna-sprzedaży towarów, lecz także przy dokonywaniu wypłat z tytułu płac, rent, emerytur, jak również przy regulowaniu przez ludność zobowiązań z tytułu świadczeń i usług dostarczonych przez podmioty publiczno-prawne (opłaty komunalne) oraz z tytułu zobowiązań publiczno-prawnych (np. podatków, opłat skarbowych).

W roli pieniądza światowego funkcjonują czyste ilości kruszców szlachetnych, pozbawione krajowych norm monetarnych. Wyraża się to w wymienialności walut kruszcowych według ich parytetu. Na rynku światowym pieniądz występuje głównie w roli środka płatniczego, dla równoważenia nieskompensowanych wzajemnych płatności. W tej funkcji pieniądz występuje również wtedy, gdy za jego

pośrednictwem dokonuje się transfer kapitałów za granicę, a także przekazywanie zysków od zagranicznych lokat, wszelkiego rodzaje należności niehandlowych itp. Wreszcie ruchy pieniądza światowego w postaci kruszców szlachetnych mają miejsce również wówczas, gdy przekazywanie go staje się korzystne z punktu widzenia kursów dewiz kształtujących się na różnych rynkach krajowych.

Poza wykładem kursowym pozostaje niezwykle ciekawa i obszerna problematyka międzynarodowego rynku walutowego, kredytowego i kapitałowego, a także zagadnienia stref walutowych i międzynarodowych rozliczeń pieniężnych.