Kto może występować w roli podmiotów gospodarczych?

W takim kontekście używanie pojęcia „podmiotu gospodarczego” jest pożyteczne merytorycznie i formalnie (np. dla ujednolicenia terminologii). Nie można jednak zastąpić określeń wskazujących na osoby lub jednostki prowadzące działalność gospodarczą, które trzeba oznaczyć bardziej konkretnie niż tylko „podmiot gospodarczy” i to ze względu na stosunki własnościowe (np. przedsiębiorstwo, zakład, gospodarstwo pomocnicze itp.) albo ze względu na formę prawną (np. spółki prawa handlowego, spółdzielnie, przedsiębiorstwa handlowe itp.).

W roli podmiotów gospodarczych mogą występować osoby fizyczne i prawne, a także jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej. Ponadto zróżnicowanie podmiotów gospodarczych może wynikać z innych przyczyn. Podmioty gospodarcze mogą bowiem prowadzić działalność gospodarczą z różnych powodów i w różnych celach, np. dla zaspokojennia potrzeb publicznych lub dla zaspokojenia potrzeb jednostkowych podmiotu prowadzącego działalność. Na tym tle wyłania się też podział podmiotów gospodarczych na publiczne i prywatne, przy czym podział ten opiera się równocześnie na kryterium własnościowym.

Kryterium to ma zresztą bardzo istotne znaczenie z punktu widzenia zarządzania i finansowania, ponieważ to właściciel decyduje o przedmiocie, zakresie, organizacji i finansowaniu prowadzonej działalności gospodarczej. Niekiedy musi on jednak podporządkować się woli państwa, które działając w interesie ogólniejszym niż prywatny może ograniczać decyzje właściciela.