Macierz opłacalności biznesu (profitability matrix), opracowana przez Marakon Associates, jest ideowo prostym narzędziem, ale wymaga zastosowania odrobiny skomplikowanego aparatu z dziedziny analizy finansowej. Tym niemniej warto ją przedstawić, jako że pozwala ona na stosunkowo precyzyjne decyzje dotyczące rozwoju, utrzymania lub rezygnacji z danej działalności firmy (może to być linia produkcyjna, część firmy lub po prostu cała firma, np. spółka, w której mamy udział). Zacznijmy więc od wyjaśnienia kilku podstawowych pojęć:
– a) ROE (return on equity), czyli stopa zwrotu z tytułu zainwestowanego kapitału, jest to relacja zysku (po opodatkowaniu) do kapitału włożonego przez nas w daną działalność gospodarczą zamiast tego wskaźnika używa się częstokroć podobnego o nazwie ROI (return on investment)
– b) Ke (cost of equity capital) jest to koszt kapitału i, najprościej rzecz ujmując, wyraża pożądaną przez nas stopę zwrotu z tytułu zainwestowanego kapitału. Obliczenie Ke w warunkach rynkowych przebiega według formuły: Ke = BSZ + PR gdzie:
BSZ – to bezpieczna stopa zwrotu (risk-free rate), zazwyczaj stopa zwrotu, którą można uzyskać przy zainwestowaniu w obligacje rządowe
PR – to premia związana z ryzykiem (risk premium), zazwyczaj przeciętna stopa zwrotu, którą można uzyskać przy inwestycjach giełdowych c) GR (growth ratę) – to tempo wzrostu rynku.
Podstawowa wersja macierzy opłacalności ukazuje zależność pomiędzy ROE oraz tempem wzrostu rynku i uwzględnia dwa istotne ograniczenia.
Ograniczenie wprowadzone w wymiarze ROE dzieli działalność gospodarczą na dwa typy. Typ pierwszy to działalność, w której ROE jest większe od K.e, czyli zysk z tytułu zainwestowanego kapitału jest większy niż koszt kapitału (a więc uzyskujemy realne zyski). Typ drugi to sytuacja odwrotna, tzn. kapitał kosztuje nas więcej niż przynosi zysków.
Ograniczenie wprowadzone w wymiarze wzrostu rynku dzieli biznesy na te, których udział w rynku rośnie szybciej niż tempo jego wzrostu (powiększają swój udział), oraz te, których udział maleje (relatywnie tracą).
Poprowadzona w macierzy przekątna pozwała rozróżnić dodatkowo te rodzaje działalności, które generują pieniądze (cash generators), od tych, które przede wszystkim absorbują inwestycje. Przyjrzyjmy się takiej modelowej macierzy. Ukazuje ją rysunek 3.7.
Leave a reply