Wartość obecna netto (NPV)

Szczegółowy budżet obsługi zaangażowanego kapitału jest zróżnicowany w zależności od terminów płatności odsetek, rat kapitałowych i dywidend oraz sposobu naliczania oprocentowania.

Informacja o możliwości generowania nadwyżek pieniężnych z jednego przedsięwzięcia nie jest wystarczająca do podjęcia decyzji inwestycyjnej. O wyborze powinna zatem decydować efektywność każdego z rozpatrywanych wariantów. Miernikiem efektywności przedsięwzięcia mogą być: wartość obecna netto nadwyżki pieniężnej, wewnętrzna stopa zwrotu nakładów inwestycyjnych, stopa rentowności inwestycji oraz okres zwrotu nakładów inwestycyjnych.

Wartość obecna netto (NPV) stanowi różnicę między zdyskontowanymi nadwyżkami pieniężnymi w poszczególnych latach przez cały okres planowanej inwestycji a niezbędnymi pierwotnymi nakładami inwestycyjnymi. Formułę kalkulacji NPV określa wzór:

Stopę rentowności ustala się dla rozpatrywanego roku działalności. Pożądane są projekty gwarantujące zwrot poniesionych nakładów i generowanie dochodów, a więc takie, w których współczynnik rentowności jest wyższy od 100%. Im wyższa bowiem stopa rentowności, tym przedsięwzięcie jest korzystniejsze.

Czas niezbędny do odzyskania zaangażowanego kapitału określa się jako okres zwrotu nakładów inwestycyjnych. Źródłem finansującym zwrot nakładów jest dochód wytwarzany w formie zysku netto lub nadwyżki pieniężnej. Stąd też okres zwrotu należy określać na podstawie różnicy między zyskiem (nadwyżką pieniężną) z danego roku a nakładami inwestycyjnymi. Projektowane przedsięwzięcie może zostać zaakceptowane, jeśli okres zwrotu jest krótszy od dopuszczalnego, określanego na podstawie porównywalnych inwestycji. Im krótszy okres zwrotu, tym projekt jest bardziej pożądany.

Przedstawione metody oceny wydatków kapitałowych na inwestycje oparte są głównie na zdyskontowanych nadwyżkach pieniężnych. Jednakże wyniki oceny przeprowadzonej poszczególnymi metodami mają charakter komplementarny (por. tabela 5.3). Nie zawsze jednak istnieje konieczność lub możliwość stosowania wszystkich metod. Problem conlrollingu inwestycji powinien zostać poprzedzony hierarchizacją funkcji celu. W hierarchizacji tej zaś prymat uzyskuje nadwyżka pieniężna netto, którą wyznacza się w budżetach gotówkowych.