W związku z liberalizacją zasad prowadzenia działalności gospodarczej oraz przechodzeniem w Polsce do gospodarki rynkowej zniesiono zasadę państwowego monopolu handlu zagranicznego. Obecnie, przynajmniej co do ogólnych pryncypiów, każdy podmiot gospodarczy może prowadzić handel zagraniczny (eksport i import) bez potrzeby uzyskania odrębnego zezwolenia. Jednak od tej ogólnej zasady istnieją liczne wyjątki, które przewidują przepisy prawa lub umowy międzynarodowe. Ograniczenia te można sprowadzić do następujących sytuacji:
1)Obrót towarowy z zagranicą niektórymi towarami i usługami jest całkowicie zakazany (dotyczy to przykładowo przywozu pojazdów z silnikami dwusuwowymi, samochodów osobowych starszych niż 10 lat, obrotu towarowego z Serbią itp.).
2)Eksport i import niektórych towai’ów i usług wymaga koncesji Ministra Współpracy Gospodarczej z Zagranicą. Rzeczony Minister określa wykaz tych towarów i usług w drodze rozporządzenia, a dotyczą one przykładowo: handlu zagranicznego papierosami, alkoholem, olejami napędowymi, pierwiastkami promieniotwórczymi, sprzętem wojskowym itp.
3)Zarówno w odniesieniu do towarów i usług, którymi obrót z zagranicą wymaga koncesji, jak i odnośnie obrotu niektórymi innymi towarami i usługami wymagane są zezwolenia (pozwolenia) na eksport lub import. Wydawane są one
przede wszystkim przez Ministra Współpracy Gospodarczej z Zagranicą lub organy administracji celnej (np. na obrót artykułami mleczarskimi, piwem i winem, gazem itp.).
4)Metodą regulacji obrotów gospodarczych z zagranicą jest też przydział kontyngentów. Polega on na przyznawaniu limitów na eksport i import określonych towarów (np. paliwa, alkohole, zboża, samochody z EWG itp.). Kontyngenty przyznawane są przez Ministra Współpracy Gospodarczej z Zagranicą i oznaczają najczęściej możliwość przywozu określonych towarów na zasadach preferencyjnych stawek celnych.
5)Podmioty prowadzące handel zagraniczny podlegają także licznym innym ograniczeniom i muszą spełniać dodatkowe wymogi. Należą do nich np.: świadectwa standaryzacji, zaświadczenia fitosanitarne, obowiązek dokonywania obrotu towarowego z zagranicą tylko przez określone przejścia graniczne itp.
Większość wymienionych ograniczeń, jako instrumentów reglamentacji handlu zagranicznego, regulowana jest lub sygnalizowana w przepisach prawa celnego. Jednakże poza tymi instrumentami ogromne znaczenie dla oddziaływania (wpływania) państwa na obroty towarowe z zagranicą mają obciążenia celne.
Art. 4, ust. 1 obowiązującej ustawy Prawo celne stanowi, że przywóz towarów z zagranicy podlega chi, z wyjątkami określonymi w przepisach prawa. Tym samym polskie przepisy wprowadziły powszechność cel importowych. Aktualnie w naszym kraju nie występują w zasadzie cła eksportowe.
Leave a reply