Podział podmiotów gospodarczych

Na tle stosunków własnościowych istniejących w danym kraju w określonym czasie wyłania się podział podmiotów gospodarczych, na takie których fun-kcjonowanie oparte jest na własności publicznej (tzw. przedsiębiorstwa publiczne państwa lub samorządu terytorialnego) lub na własności społecznej (w gospodarce socjalistycznej jest ona bazą dla organizacji państwowej i spółdzielczej działalności gospodarczej) oraz na takie, których działalność opiera się na własności prywatnej (drobnotowarowej i kapitalistycznej). Ponadto działalność gospodarcza może być prowadzona w oparciu o kapitał mieszany (krajowy lub zagraniczny). W gospodarce socjalistycznej podstawowy podział oparty na kryterium własnościowym prowadził do wyróżniania jednostek gospodarki uspołecznionej i jednostek gospodarki nieuspołecznionej. W gospodarce rynkowej podział ten jest nieaktualny, chociaż w okresie przejściowym (np. w Polsce) utrzymuje się on jeszcze w niektórych aktach prawnych. Właściwym dla warunków gospodarki rynkowej jest jednakże podział podmiotów gospodarczych na prywatne i publiczne (w ograniczonym zakresie), przy czym po obydwu stronach mogą występować podmioty krajowe i zagraniczne. Coraz częściej wyłania się także pojęcie międzynarodowego podmiotu gospodarczego, co wynika z rozszerzającej się tendencji do tworzenia międzynarodowych organizacji gospodarczych.

Splot różnych okoliczności dotyczących prowadzenia danego rodzaju dzia-łalności gospodarczej (np. cel i rozmiary działalności) determinuje często potrzebę zastosowania określonej formy organizacyjno-prawnej tej działalności. Formy te są normatywnie określone przez obowiązujące prawo.