Projektowanie, uchwalanie i wykonywanie budżetu gminy

Projekt budżetu gminnego przygotowuje zarząd, uwzględniając przepisy prawa budżetowego i wskazówki rady gminy. W praktyce ten drugi element często nie odgrywa istotnego znaczenia. Prawo budżetowe przewiduje natomiast, że Sejm do 20 października roku poprzedzającego rok budżetowy winien uchwalić założenia polityki społeczno-gospodarczej. Na ich podstawie oraz w oparciu o informacje na temat rocznych kwot subwencji ogólnych, przyjętych dla poszczególnych gmin w oparciu o projekt ustawy budżetowej, uchwalony przez Radę Ministrów, zarząd winien przedstawić projekt budżetu wraz z informacją o stanie mienia komunalnego i objaśnieniami radzie gminy do dnia 15 listopada poprzedzającego rok budżetowy.

Jest to typowy przykład ustawowych niezgodności przepisów jeśli bowiem Minister Finansów ma przekazać gminom informacje o planowanych subwencjach do 15 listopada, w jaki sposób zarządy mają przekazać radom gmin przygotowane projekty w tym samym terminie?

Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym, zgodnie z postulowaną w nauce zasadą uprzedniości budżetu stanowi, iż budżet gminny winien być uchwalony do końca roku poprzedzającego rok budżetowy.

Zarówno trzy lata obowiązywania tego przepisu, jak i doświadczenia rad narodowych w prze-szłości (wówczas obowiązywały bardziej liberalne terminy w tym względzie) wskazują na to, że jest to termin nierealny w odniesieniu do lokalnej gospodarki budżetowej i należy go zmienić. Najbardziej realnym, a jednocześnie niemożliwym do przekroczenia terminem w tym zakresie winna być data 31 marca, po której należy przewidzieć możliwość regulacji budżetu gminy w trybia nadzoru. Takie są zresztą doświadczenia wielu krajów, realizujących od dawna model samorządu terytorialnego.