Regionalne izby obrachunkowe

Regionalne izby obrachunkowe wyposażone zostały w liczne kompetencje pośrednie między nadzorem a kontrolą gospodarki finansowej gmin. Są to głównie uprawnienia do opiniowania aktów i czynności podejmowanych przez organy gminne. Chodzi tu o wyrażanie opinii izby w następujących sprawach z zakresu gospodarki finansowej:

-o możliwości spłaty kredytu przez gminę

-o zamiarze emisji papierów wartościowych przez gminy (izba podaje wówczas te opinie do publicznej wiadomości)

-o przedkładanych do wiadomości projektach uchwał budżetowych gmin, uchwał wraz z informacjami o stanie mienia komunalnego i objaśnieniami

-o przedkładanych przez zarządy gmin do 30 lipca roku budżetowego informacjach o przebiegu wykonania budżetu za pierwsze półrocze

-o przedkładanych przez zarządy gmin sprawozdaniach z wykonania budżetu gminy wraz z odrębnymi sprawozdaniami z wykonania planów finansowych zadań z zakresu administracji rządowej, zleconych gminom

-o przedkładanych przez zarządy gmin informacjach w przedmiocie zawartych przez radę gminy umów o kredyty i pożyczki.

Izby rozpatrują także sprawy dotyczące odmowy przez skarbnika gminy kontrasygnaty dokumentów finansowych, gdy przełożony skarbnika wydaje mu na piśmie polecenie akceptacji dokumentu.

Regionalne izby obrachunkowe podlegają Prezesowi Rady Ministrów, który wykonuje nadzór nad ich działalnością pod względem zgodności z prawem. Prezes Rady Ministrów powołuje przewodniczącego izby oraz na jego wniosek – zastępcę. Do kompetencji Premiera należy także określenie siedzib i zasięgu terytorialnego działania izb oraz szczegółowych zasad ich funkcjonowania. Organami regionalnymi izb obrachunkowych są: kolegium izby i komisja orzekająca w sprawach o naruszenie dyscypliny budżetowej. Kolegium, poza prezesem, składa się z członków powoływanych w równych częściach przez właściwe sejmiki samorządowe i Prezesa Rady Ministrów.

Do wydawania opinii w sprawach, o których była mowa wyżej prezes izby powołuje trzyosobowe składy orzekające. Od ich uchwał służy gminie odwołanie do kolegium izby. Ten ostatni organ właściwy jest też do rozpatrywania spraw wchodzących w skład komunalnego nadzoru nad gospodarką budżetową gminy oraz w innych sprawach określonych ustawami.