Zasada szczegółowości w prawie budżetowym

Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym wprowadziła także zasadę jawności gospodarki budżetowej gminy. Chodzi tu zarówno o obowiązek zarządu informowania społeczeństwa o założeniach projektu budżetu, kierunkach polityki społecznej i gospodarczej, jak i o sposobie wykorzystania środków budże-towych. Zasada jawności obejmuje także obowiązek publikacji przez wójta lub burmistrza budżetu gminnego (tj. ogłoszenia go w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości) oraz sprawozdania z wykonania uchwały budżetowej.

Gospodarka budżetowa gminy oppiera się także na innych zasadach budżeto-wych, albo wyinterpretowanych z całości przepisów obowiązującego prawa, albo zapisanych wprost w ustawie z 5 stycznia 1991 r. Prawo budżetowe. Przykładem pierwszej grupy jest zasada jedności materialnej budżetu gminnego, tzn. nietwo- rzenia funduszy celowych w ramach budżetu, ani przy budżecie gminy. W obowią-zującym ustawodawstwie nie znajduje się upoważnienia dla gmin do tworzenia funduszy celowych. Należy do tego dodać jednak dwie uwagi. Po pierwsze, zasada ta jest coraz częściej krytykowana, jako utrudniająca gminom prowadzenie elastycznej, celowej gospodarki po drugie zaś można mieć poważne wątpliwości, czy istnienie w ramach budżetu gminnego obok budżetu własnego gminy, planu finansowego dla zadań z zakresu administracji rządowej zleconych gminie, nie łamie zasady jedności materialnej budżetu. Z całą pewnością można więc stwierdzić, że zakaz tworzenia funduszy celowych przez gminy służy zapewne nie samorządowi terytorialnemu lecz administracji centralnej.

Przykładem zasady budżetowej zapisanej wprost w Prawie budżetowym jest natomiast zasada szczegółowości. Otóż dochody budżetu gminy planuje się i uchwala co najmniej w podziale według poważniejszych źródeł, natomiast wydatki

-w układzie działów klasyfikacji budżetowej. Nieco inna szczegółowość obowiązuje natomiast w zakresie planu finansowego zadań zleconych gminie. Opracowuje się go zbiorczo dla wszystkich zadań zleconych przez ministrów w podziale na działy, rozdziały i paragrafy dochodów oraz wydatków.