Regionalne izby obrachunkowe

Regionalne izby obrachunkowe są dotychczas w Polsce instytucją zupełnie nieznaną. Wprawdzie w naszym kraju wypracowano ich oryginalny kształt, to jednak pierwowzorem są tu niewątpliwie regionalne izby obrachunkowe, funkcjonujące od 1983 r. we Francji (zob. E. Ruśkowski, E. Te gier, Kontrola działalności finansowej gmin we Francji i w Niemczech. Wnioski dla Polski, Białystok 1991).

-kontrola gospodarki finansowej gmin, związków międzygminnych, innych komunalnych osób prawnych i sejmików samorządowych

-nadzór nad działalnością komunalną w zakresie spraw budżetowych

-prowadzenie działalności informacyjnej i szkoleniowej w zakresie spraw budżetowych

-opiniowanie określonych działań i aktów organów gminnych oraz rozpa-trywanie spraw związanych z odmową kontrasygnaty dokumentów finansowych przez skarbnika gminy

-orzekanie w sprawach o naruszenie dyscypliny budżetowej w gminach (patrz: rozdział 3.2.).

Izby dokonują kompleksowej kontroli gospodarki finansowej gmin co najmniej raz na 4 lata.

Kontrola prowadzona jest na podstawie kryterium zgodności z prawem i zgodności dokumentacji ze stanem faktycznym. W zakresie zadań zleconych kontroli dokonuje się ponadto na podstawie kryterium gospodarności, celowości i rzetelności.

Na podstawie wyników kontroli izba kieruje do kontrolowanej jednostki wystąpienie pokontrolne, w którym wskazuje źródła i przyczyny nieprawidłowości, ich rozmiary, osoby odpowiedzialne oraz wnioski zmierzające do ich usunięcia i usprawnienia badanej działalności. W ciągu 30 dni jednostka kontrolowana winna powiadomić izbę o wykonaniu wniosków lub o przyczynach ich niewykonania. Jeśli w trakcie kontroli stwierdzono nieprawidłowości w zakresie rozliczeń subwencji i dotacji celowych na zadania własne i zlecone, izba przekazuje informacje o tym fakcie Prezesowi Rady Ministrów i organom dokonującym podziału tych środków.

Spośród wymienionych wyżej kompetencji izb, na szczególną uwagę zasługuje nadzór nad działalnością komunalną w zakresie spraw budżetowych.

-uchwał budżetowych, które izba bada z punktu widzenia zgodności z prawem

-uchwał w sprawie nieudzielenia zarządowi absolutorium

-jeśli rada gminy nie uchwali budżetu do 31 marca roku budżetowego – izba ustala do końca kwietnia budżet gminy w zakresie obowiązujących zadań własnych oraz zadań zleconych.

Jeśli naruszenie prawa przez radę gminy nie ma istotnego znaczenia, wówczas izba nie stwierdza nieważności uchwały, lecz wskazuje sposób usunięcia uchybień.

W ramach postępowania dotyczącego unieważnienia części lub całości uchwały budżetowej rady gminy izba wskazuje nieprawidłowości oraz sposób i termin ich usunięcia, albo nakazuje w wyznaczonym terminie wprowadzenie do uchwały niezbędnych wydatków w zakresie obligatoryjnych zadań własnych i zadań zleconych. Jeśli rada gminy nie wprowadzi tych zmian, izba orzeka nieważność uchwały w całości lub w części, a jednocześnie ustala budżet gminy w części dotkniętej nieważnością w zakresie obligatoryjnych zadań własnych i zadań zleconych.

Leave a Reply