Posted in Porady 16/04/2012

Ustawy podatkowe określają sposób właściwy dla ustalenia i obliczenia wysokości podstawy opodatkowania w odniesieniu do danego podatku. Zakłada się, że obliczający (podatnik, płatnik lub organ podatkowy) dysponuje wiarygodnymi danymi, umożliwiającymi dokonanie obliczenia. Dane te bowiem wynikają najczęściej z zeznań podatkowych, deklaracji podatkowych itp. Niekiedy jednak z różnych względów danych takich nie można ustalić w sposób rzeczywisty. Niekiedy ustawodawca nie zakłada nawet takiego ustalenia, np. przychodu rzeczywistego z 1 ha gospodarstwa rolnego.

Posted in Porady 14/04/2012

Ustawy podatkowe posługują się pojęciem organu podatkowego. Ustawa o zobowiązaniach podatkowych zalicza do nich urzędy i izby skarbowe, organy gminy, a także inne organy w zakresie określonym ustawami. Pod względem funkcjonalnym organami podatkowymi są podmioty prawne wyposażone przez prawo podatkowe w kompetencje do ustalania zobowiązań podatkowych oraz ich wysokości, a także organy sprawujące kontrolę instancyjną nad organami wymiarowymi. Trzeba także zastrzec, że używanie w tym względzie terminu „organ” jest pewną dowolnością, ponieważ pojęcie to ma przecież swoje znaczenie jurydyczne. Organy podatkowe są najczęściej organami finansowymi lub organami wykonującymi funkcje organów finansowych, rozumianychjako część administracji wyspecjalizowanej (np. inspektorzy kontroli skarbowej i dyrektorzy urzędów celnych).

Posted in Porady 12/04/2012

Instytucja pieniądza jest kategorią historyczną. Pochodzenie pieniądza wiąże się z powstaniem tendencji do wypierania innych towarów pełniących funkcję ogólnego ekwiwalentu przez jeden ich rodzaj a mianowicie przez kruszce. O ile bowiem w roli pierwotnych, ogólnych ekwiwalentów występowały początkowo różnego rodzaju produkty (towary) miejscowego bogactwa oraz towary poszukiwane (obcego pochodzenia), o tyle z biegiem czasu towarem tym stały się kruszce (żelazo, miedź), w tym kruszce szlachetne (srebro, złoto). Te ostatnie stały się pieniądzem z chwilą, gdy przestały być zwykłym towarem, zaczęły natomiast pełnić funkcje ogólnego ekwiwalentu w sposób powszechny i trwały.

Posted in Porady 11/04/2012

Ustawy podatkowe posługują się pojęciem organu podatkowego. Ustawa o zobowiązaniach podatkowych zalicza do nich urzędy i izby skarbowe, organy gminy, a także inne organy w zakresie określonym ustawami. Pod względem funkcjonalnym organami podatkowymi są podmioty prawne wyposażone przez prawo podatkowe w kompetencje do ustalania zobowiązań podatkowych oraz ich wysokości, a także organy sprawujące kontrolę instancyjną nad organami wymiarowymi. Trzeba także zastrzec, że używanie w tym względzie terminu „organ” jest pewną dowolnością, ponieważ pojęcie to ma przecież swoje znaczenie jurydyczne. Organy podatkowe są najczęściej organami finansowymi lub organami wykonującymi funkcje organów finansowych, rozumianychjako część administracji wyspecjalizowanej (np. inspektorzy kontroli skarbowej i dyrektorzy urzędów celnych).

Posted in Porady 10/04/2012

Systemy pieniężne wiążą się z określonymi koncepcjami monetarnymi, powstającymi w teorii ekonomii i finansów od dawna (np. ilościowej teorii pieniądza, dochodowej teorii pieniądza). Poszczególne systemy pieniężne stanowione przez państwa, nawiązują do tych teorii wprost lub pośrednio, bądź też rezygnują z nich po okresie ich stosowania. Współcześnie na szczególną uwagę zasługują tzw. teorie pieniądza niezależnego, tj. pieniądza tworzonego w systemie pieniężnym oderwanym od złota. Podwalinami tych systemów stały się teorie nominalistyczne i bankowe teorie pieniądza.

Posted in Porady 03/04/2012

W okresie międzywojennym pożyczki publiczne wykorzystywane były w Polsce w szerokim zakresie. Po wojnie, Polska Ludowa stosowała je sporadycznie: w 1946 r. zaciągnięto Premiową Pożyczkę Odbudowy Kraju, a w 1951 r. Narodową Pożyczkę Rozwoju Sił Polski. Ta pierwsza została w 1953 r. slconwertowana na obligacje drugiej. Obydwie pożyczki miały charakter długoterminowy – i jak same nazwy wskazują – służyły finansowaniu odbudowy i podstaw rozwoju gospodarczego kraju. Do roku 1989 nie wprowadzono już w zasadzie żadnych nowych klasycznych pożyczek publicznych na szerszą skalę.

Posted in Porady 03/04/2012

Straty bilansowe przedsiębiorstwa państwowego obciążają fundusz przed-siębiorstwa. Do rzadkości należą obecnie już dotacje podmiotowe dla przedsiębiorstw państwowych.

Rozwiązania odmienne od stosowanych w przedsiębiorstwach państwowych występują w innych państwowych jednostkach organizacyjnych prowadzących działalność gospodarczą. W Lasach Państwowych z nadwyżki dochodów nad wydatkami wydziela się fundusz stabilizacji, z przeznaczeniem na badania naukowe, ekspertyzy, udziały w spółkach, lokaty kapitałowe, dotacje i pożyczki dla jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych.

Posted in Porady 12/03/2012

W oparciu o przedstawione w p. 2. wady i zalety różnych pożyczek publicznych, a także ich oryginalność w stosunku do podatków, można wskazać na przesłanki i warunki wprowadzenia pożyczek publicznych, jako skutecznego instrumentu rozwiązywania problemów gospodarczych i społecznych w państwie.

Państwo cierpiące na recesję gospodarczą lub będące w trudnej sytuacji finansowej winno korzystać z pożyczek publicznych, jako sposobu gromadzenia dochodów. Tym większe będą jednak szanse operacji pożyczkowej w zakresie pobudzenia koniunktury gospodarczej, im bardziej zostanie pożyczka wykorzystana na wydatki produkcyjne. Jeśli państwo zamierza w szybkim tempie rozkręcić koniunkturę gospodarczą i rozwinąć eksport, uzasadnione jest korzystanie z pożyczek zagranicznych, jeśli nie ma jednak perspektyw na szybki i znaczny rozwój eksportu – bardziej uzasadnione wydają się pożyczki wewnętrzne. Państwo zamierzające skorzystać z jednorazowego zadłużenia na sfinansowanie przejściowych trudności powinno wprowadzać pożyczki umarzalne, najlepiej krótko lub średnioterminowe. Jeśli jednak podstawowym celem państwa jest zahamowanie inflacji,

Posted in Porady 09/03/2012

Jest on jedną z form interwencjonizmu państwowego w zakresie funkcjonowania rynku pieniężnego i kapitałowego. Dotyczy jednakże tylko organizacji i funkcjonowania banków, nie zaś innych instytucji rynku pieniężno-kapitałowego, które są nadzorowane odrębnie (np. nadzór nad giełdami pieniężnymi). Nadzór bankowy jest wyodrębnioną formą interwencjonizmu państwowego w gospodarce rynkowej.

Posted in Porady 08/03/2012

Stan ten uległ zmianie w Polsce Ludowej. Tworzenie nowego systemu pieniężnego oparto bowiem na elementach teorii bankowej, jak i teorii nominalistycznej. W ocenie nauki (Z. Knakiewicz) przyjęta koncepcja była wolna od podstawowych błędów koncepcji przyjmowanych w okresie międzywojennym. Niewłaściwie jednak, powtarzając błąd W. Grabskiego, potraktowano sprawę kursu złotego. Uznając za jedynie właściwą kredytową metodę emisji pieniądza, zapomniano o słabości tej metody w sytuacji automatyzmu kredytowego, doprowadzającego do oderwania kredytu od rachunku ekonomicznego kredytobiorców.

Posted in Porady 03/03/2012

Ceny towarów i usług ustala się w walucie polskiej. Przy imporcie i eksporcie towarów i usług zachodzi jednak potrzeba zastosowania pewnego przeliczenia z waluty obcej na walutę polską lub odwrotnie. W tym celu sprzedawcy obowiązani są stosować kursy walut obcych, ogłaszane urzędowo przez NBP.

Przy ustalaniu cen sprzedawcy są obowiązani uwzględnić cło i podatek obciążający towary i usługi. W tym zakresie interwencjonizm państwowy polega nie tylko na określeniu wysokości cła i podatku importowego granicznego, lecz także na tym,iż są one pobierane tylko od towarów i usług określonych w przepisach podatkowych i celnych.

Posted in Porady 19/02/2012

Podstawy prawne finansów publicznych wprawie Wspólnoty. Gospodarka budże-towa. Fundusze celowe. Banki. Harmonizacja prawa bankowego, podatkowego i celnego. Pomoc finansowa państwa dla przedsiębiorstw publicznych. Kontrola finansowa.

Podstawy prawne regulacji finansów publicznych w prawie Wspólnoty Europejskiej. Idea europejskiej integracji gospodarczej i politycznej rozwija się od czasów, kiedy W. Churchill rzucił myśl o stworzeniu Stanów Zjednoczonych Europy (Zurich 19 września 1946 r.). Realizację tej idei przyspieszyło ogłoszenie w dniu 5 czerwca 1947 r. przez amerykańskiego sekretarza stanu Marschalla słynnego programu odbudowy Europy. W następstwie tego 16 państw Europy Zachodniej zdecydowało się podpisać w Paryżu w dniu 16 kwietnia 1948 r. konwencję o utworzeniu Organizaci Europejskiej Współpracy Gospodarczej. W 1949 r. doszło zaś do powołania Rady Europy.

Posted in Porady 16/02/2012

Gminy prowadzą swoją gospodarkę budżetową w formach identycznych, jak jednostki państwowe. W gminach mogą więc być tworzone: jednostki budżetowe, zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze i środki specjalne. Zasady ich tworzenia i funkcjonowania reguluje Minister Finansów w drodze rozporządzenia. Istota tych jednostek oraz ogólne zasady ich tworzenia i funkcjonowania omówione są w części II, rozdz. 5.2.

Posted in Porady 16/02/2012

Zupełnie nowym organizmem w naszym kraju, pełniącym określone obowiązki organu celnego o charakterze zadań zleconych tego organu jest agencja celna. Podstawę prawną do tworzenia agencji celnych zawiera powoływana ustawa Prawo celne. Zadaniem agencji jest załatwianie formalności celnych na zlecenie podmiotów gospodarczych dokonujących obrotu towarowego z zagranicą. Ponadto agencje celne wykonują powierzone im przez urzędy celne czynności z zakresu dozoru celnego i kontroli celnej (zob. wyjaśnienie tych pojęć w p. 6.).