Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (Dz.U. Nr !6, poz. 95 z późn. zm.)przesądziła o prawie każdej gminy do otrzymywania subwencji ogólnej oraz o zobiektywizowanym charakterze tej subwencji (tzn. o przyznawaniu jej w oparciu o zobiektywizowane kryteria). Ustawa ta nie regulowała natomiast sposobu ustalania
Read more
Przewiduje się, że około 400 przedsiębiorstw państwowych będzie przekształconych w jednoosobowe spółki Skarbu Państwa (Dz. U. z 1993 r. Nr 78, poz. 368 i Nr 89, poz. 412).Ten rodzaj prywatyzacji ma następnie służyć zrealizowaniu idei powszechnej prywatyzacji. Ustawa określa bowiem krąg osób uprawnionych do otrzymania rekompensacyjnych świadectw udziałowych, które następnie podlegają wymianie na akcje narodowych funduszy
Read more
Inny tryb prywatyzacji ma zastosowanie na mocy przepisów ustawy z dnia 5 lutego o przekształceniu własnościowych niektórych przedsiębiorstw państwowych o szczególnym znaczeniu dla gospodarki państwa (Dz.U. Nr 16, poz.. 69). Zaliczono do nich przedsiębiorstwa: wydobycia węgla kamiennego i brunatnego, handlu węglem kamiennym, wytwarzania oraz przemysłu i zbytu energii elektrycznej i cieplnej (Dz.U. Nr 17, poz¦ 79 i Nr 33, poz.
Read more
Powody, dla których w podręczniku prawa finansowego zajmujemy się publicznym prawem bankowym są bardzo prozaiczne. Dotychczas była to domena prawa finansowego, kwestionowana co prawda przez innych przedstawicieli prawa, lecz „nie konsumowana” przez nich w toku zajęć dydaktycznych. Przy prawidłowo ułożonym programie dydaktycznym
Read more
Normy prawne regulujące zachowania w tym zakresie nie mogły oczywiście mieścić się w ramach tradycyjnego prawa handlowego i cywilnego. Zaczęto im przypisywać znaczenie norm prawa konstytucyjnego i prawa administracyjnego. Z czasem zarezerwowano dla nich odrębny termin – publicznego prawa bankowego.
Publiczny charakter unormowań
Read more
W ujęciu podmiotowym, finanse samorządu terytorialnego w Polsce to finanse gmin, ich związków i organów je reprezentujących (a więc sejmików wojewódzkich i Krajowego Sejmiku Samorządu Terytorialnego). Wobec małego znaczenia związków gmin (większość ich działa tylko formalnie) oraz niewielkich środków, jakimi dysponują reprezentacje gmin – finanse samorządu terytorialnego w praktyce można sprowadzić do finansów gmin. Należy tu zaznaczyć, że chodzi
Read more
Zawsze jest to decentralizacja ograniczona, względna. W krajach zachodnich nazywa się ją często pół-decentralizacją lub ąuasi-decentralizacją. W tym sensie finanse samorządu terytorialnego to finanse quasi-zdecentralizowane.
W nauce zachodniej stawia się pytanie, czy w ogóle moożna (należy) wyod-rębniać finanse lokalne (tj. finanse samorządu terytorialnego) od finansów państwa, czy też raczej należy je traktować jako integralną część finansów publicznych?
Za jednolitym traktowaniem finansów publicznych ma przy tym przemawiać jedność celów ogólnych, realizowanych przez wszystkie władze publiczne, znaczny wpływ administracji centralnej na lokalną gospodarkę finansową, wzajemne przepływy środków oraz niejasne granice między finansami publicznymi i finansami jednost...
Read more
Państwo osiąga dochody także z szeregu innych źródeł, o różnym znaczeniu i charakterze. Większość tych dochodów regulowana jest przepisami nie należącymi do prawa finansowego, lecz do innych gałęzi prawa. Należą do nich przykładowo: dochody z kar pieniężnych i grzywien, tzw. prawo kaduka (tj. z tytułu spadków nieobjętych), z darowizn, z mienia wydobytego z morza lub wyrzu-conego na brzeg morza, odszkodowań wojennych, umorzenia długów. Dochody te
Read more
Cywilno-prawną regulację umowy rachunku bankowego uzupełniają przepisy o otwieraniu i prowadzeniu rachunków bankowych zawarte w prawie bankowym oraz w zarządzeniu Prezesa NBP, a także w instrukcjach poszczególnych banków. Unormowania te mają bardzo ważne znaczenie. Potwierdzają przede
>Prawo bankowe potwierdza także zasadę, że umowę rachunku bankowego może zawrzeć osoba fizyczna lub osoba prawna. Nie wymienia natomiast jednostek
Read more
Gromadzenie przez bank środków pieniężnych w toku realizacji czynności pasywnych tylko pozornie można kwalifikować jako działalność prywatno-pra- wną. Proces gromadzenia tych środków ma bowiem równocześnie istotne znaczenie publiczne. Stanowi przecież o wielkości pieniądza znajdującego się w obiegu. Ma więc istotne znaczenie dla emisji pieniądza oraz dla równowagi rynkowej (pieniężno-towarowej). Umiejętność posługiwania się rachunkiem bankowym i dostępnymi prawnie formami rozliczeń pieniężnych stanowi ważny element działalności finansowej podmiotów
Read more
Prawo bankowe wymaga, aby banki wystawiały dowody imienne lub dowody na okaziciela na włożone wkłady oszczędnościowe. Dopuszczenie dowodów na okaziciela komplikuje zresztą sprawę charakteru prawnego umowy rachunku osz-czędnościowego, ponieważ w tej sytuacji trudno jest uznać ją za umowę rachunku bankowego, w której posiadacz
Read more
Państwo nie tylko zachęca do gromadzenia oszczędności w bankach (np. poprzez oprocentowanie i inne korzystne warunki), lecz niekiedy wręcz zmusza ekonomicznie lub prawnie do takich zachowań. Przypadki przumusu prawnego występują zwłaszcza w odniesieniu do obowiązkowych pożyczek państwowych, które są jedną z form tzw. długu (kredytu) publicznego.
– wkłady lokacyjne,
– depozytowe bony oszczędnościowe,
– wkłady na
Read more
Na tle przedstawionych wyżej regulacji prawnych o powszechnym zakresie obowiązywania pewne zastrzeżenia może budzić wydawanie przez poszczególne banki odrębnych instrukcji bankowych w sprawie rachunków bankowych.Instru- kcje te nie są przy tym traktowane jako regulaminy bankowe, lecz jako akty wewnętrzne, przeznaczone wyłącznie dla pracowników bankowych, ponieważ stanowią kompedium wymaganej wiedzy i informacji o sposobie postępowania w danej sprawie. W odniesieniu do rachunków bankowych zawierają więc postanowienia dotyczące samej umowy rachunku bankowego, jak i trybu otwierania, prowadzenia, zamykania rachunków bankowych oraz prowadzenia egzekucji wierzytelności pieniężnych na rachunku bankowym...
Read more
Organizacja wewnętrznego rynku pieniężnego w Polsce wiąże się przede wszystkim z gromadzeniem przez banki oszczędności pieniężnych ludności oraz z lokowaniem wolnych środków pieniężnych podmiotów gospodarczych na wysoko oprocentowanych rachunkach bankowych. Na prawno-finansowe aspekty tych operacji wskazujemy szerzej w rozdziale 5.
Do podstawowych zasad rynku kapitałowego należy przesuwanie funduszów pieniężnych od podmiotów
Read more
