– jednostka pieniężna,
– suma pieniężna,
– znak pieniężny.
– jako pieniądz gotówkowy,
– jako pieniądz bezgotówkowy.
Z punktu widzenia tworzenia pieniądza występują istotne różnice między istniejącymi postaciami pieniądza. Znacznie mniej wątpliwości dotyczy pieniądza gotówkowego. Na jego pojęcie składa się bowiem jednostka pieniężna oraz znak pieniężny. Z punktu widzenia zdolności płatniczej występują natomiast:
Read more
Postępowanie celne w sensie wąskim jest to całokształt zasad i czynności dotyczących ustalenia obowiązku celnego, wymiaru cła i jego poboru a także dozoru i kontroli celnej oraz egzekucji należności celnych.
W sensie szerokim postępowaniem celnym możemy nazwać całokształt zasad i czynności dotyczących przywozu i wywozu towarów w obrocie zagranicznym, określonych w rozdziale 6 ustawy Prawo celne oraz w wydanych do niej przepisach wykonawczych.
Read more
Pojęcie banku i jego charakter prawny. Rodzaje banków i system bankowy. Centralny bank państwa. Banki operacyjne. Nadzór bankowy. Pojęcie prawa bankowego wymaga wyjaśnienia, ponieważ jest ono używane niejednolicie w krajach o różnych systemach gospodarczych. Najszersze ujęcie prawa bankowego, występującego w systemie gospodarki sterowanej dyrektywnie, opartej na monobanku i monopolu walutowym państwa, czyniło zeń dział prawa finansowego, na który składały się zarówno regulacje prawne dotyczące systemu pieniężnego (prawo walutowe i prawo dewizowe) i systemu kredytowego (prawo kredytowe i prawo o ustroju banków). Do rzadkości należały ujęcia nieco węższe, ograniczające zakres prawa bankowego do regulacji poświęconych organizacji i funkcjonowaniu bankowości.
Read more
Jeżeli podatnik dobrowolnie nie wykonuje zobowiązania podatkowego, to organy podatkowe stosują określone środki przymusu w celu doprowadzenia do jego wykonania. Określa je ustawa z 17.06.1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz, U. z 1991 r. Nr 36, poz. 161 tekst jednolity zm. 1992 r. Nr 20, poz. 78, z 1993 r. Nr 28, poz. 127). Zobowiązania podatkowe są zawsze zobowiązaniami o charakterze pieniężnym, wobec tego dla zastosowania przymusu ich wykonania stosuje się przepisy działu II ustawy, które odnoszą się do egzekucji świadczeń pieniężnych. Wobec zobowiązań podatkowych mają ponadto zastosowanie przepisy ogólne zawarte w dziale I oraz przepisy dotyczące postępowania zabezpieczającego umieszczone w dziale III ustawy.
Read more
Dochody gmin możemy klasyfikować według różnych kryteriów. Z punktu widzenia podmiotowego oraz miejsca wpływu możemy wyróżnić dochody budżetowe gmin oraz dochody innych jednostek komunalnych, posiadających odmienną od gminy osobowość prawną i własny majątek. Dla uproszczenia rozważań, w dalszej części pracy zajmiemy się wyłącznie dochodami budżetowymi gmin.
Read more
Poza omówionymi dotychczas, gminy mogą czerpać dochody także z innych źródeł. Do najważniejszych z nich należą: samoopodatkowanie mieszkańców gminy dochody komunalnych jednostek budżetowych i wpłaty innych jednostek komunalnych dochody z majątku gminy, opłaty przewidziane ustawą z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz¦ U. Nr 9, poz¦ 31 z późn. zm.), opłaty pobierane na podstawie innych przepisów niż wymieniona ustawa, spadki, zapisy i darowizny, odsetki od środków gromadzonych przez gminy na rachunkach bankowych.
Read more
Aktywne (czynne) czynności bankowe polegają na wydatkowaniu przez bank środków pieniężnych na rzecz klientów banku. Wydatkowanie ma charakter zwrotny. Jego podstawową postacią jest udzielanie pożyczek i kredytów bankowych. Czynności te są równocześnie kreacją pieniądza bankowego. Inną formą tej kreacji jest także emisja papierów wartościowych przez banki.
Read more
Z drugiej jednak strony trzeba pamiętać o tym, że szczegółowa lub nadmierna normatywizacja gospodarki finansowej państwowego podmiotu gospodarczego ogranicza jego samodzielność finansową i może być przyczyną braku efektywności działania. Nie bez znaczenia jest także argument, że takie ograniczenie powoduje pogorszenie sytuacji tego podmiotu w porównaniu do innych uczestników rynku.
Read more
Emisja pieniądza polega na kierowaniu znaków pieniężnych do obiegu państwowego. Szerszym pojęciem jest kreacja pieniądza, ponieważ odnosi się to także do tworzenia pieniądza bezgotówkowego (żyrowego, bankowego). Mechanizm kreacji pieniądza jest więc różny dla poszczególnych rodzajów pieniądza. To, co jest jednak wspólne, dotyczy panowania nad wielkością pieniądza znajdującego się w obiegu. Jest ono możliwe poprzez planowanie i regulowanie obiegu pieniężnego. Zagadnienia te są różnie rozwiązywane w gospodarce sterowanej dyrektywnie i w gospodarce rynkowej.
Read more
W art. 10 ustawy o opłacie skarbowej określone zostały wielkości stanowiące podstawę obliczania opłaty skarbowej. Przykładowo można wskazać, że podstawę tę w stosunku do umów cywilnoprawnych stanowi:
przy umowie sprzedaży rzeczy ruchomych nabywanych do przerobu lub odprzedaży – cena sprzedaży, a w pozostałych wypadkach – wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego,
Read more
W traktacie powołującym EWG wyrażony jest również stosunek Wspólnoty do przedsiębiorstw publicznych. Dotyczą one zwłaszcza ustalenia zasady (art. 90 ust. 1), że członkowie Wspólnoty są zobowiązani do tego, aby w odniesieniu do przedsiębiorstw o charakterze publicznym oraz do przedsiębiorstw, które otrzymują od państwa prawa specjalne lub wyłączne (monopole), nie wydawać ani utrzymywać unormowań prawnych sprzecznych z zasadami traktatu dotyczącymi swobody gospodarczej w ramach Wspólnoty. Zasada ta doznaje jednak pewnych wyjątków.
Read more
Pożyczki publiczne można podzielić na zagraniczne (zewnętrzne) i wewnętrzne. Pożyczki zagraniczne są szczególnie kuszącą i często stosowaną formą powiększania bogactwa narodowego i stymulacji gospodarki. W momencie ich zaciągania oznaczają one dopływ kapitału i walut z zagranicy, pozwalają na obniżenie w kraju pożyczkobiorcy stopy procentowej, poprawiają bilans płatniczy pożyczkobiorcy pożyczka może też stać się podstawą ekspansji krótkoterminowego kredytu wewnętrznego (zob. R. Rybarski, Nauka skarbowości, Warszawa 1935, s. 357-358).
Read more
Traktat z Maastricht wprowadził nowy organ Wspólnoty w postaci Trybunału Rewidentów Księgowych. Powierzono mu sprawowanie fachowej kontroli rachunków dochodów i wydatków Wspólnoty oraz jej organów. Trybunał jest
obowiązany składać Parlamentowi i Radzie potwierdzenie wiarygodności, zgod-ności z prawem i prawidłowości operacji finansowych Wspólnoty.
Read more
Bardzo szczegółowo jest unormowana gospodarka finansowa szkól wyższych (rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 7 sierpnia 1991 r. w sprawie zadań gospodarki finansowej uczelni, Dz. U. Nr 84, poz. 380).Przepisy prawne określają bowiem źródła i sposoby finansowania działalności dydaktycznej, badawczej, pomocy materialnej na rzecz studentów, gospodarczej, wynagrodzeń, współpracy z zagranicą. Ma tutaj miejsce także zasada funduszowania części środków oraz odrębny reżim prawny korzystania z dotacji budżetowych. Część funduszy ma charakter obligatoryjny (fundusze: zasadniczy, nagród, socjalny, mieszkaniowy, pomocy), część zaś fakultatywny (fundusze: własny, stypendialny, wdrożeniowy).
Read more
